Image

Interdyscyplinarny Projekt Badań Podstawowych

Istotą projektu jest poszukiwanie kategorii, które są wspólne różnym dyscyplinom wiedzy ludzkiej, a także różnym czynnościom poznawczym i działaniu człowieka w sztuce (sztuka i nauka niesłusznie zostały w dwudziestym wieku w refleksji o poznaniu rozdzielone). Poszukujemy wspólnych pojęć, problemów, struktur, budujemy pomosty i poszukujemy nowych perspektyw poznawczych.

W pierwszym etapie naszych działań badamy wybrane kategorie. Celem spotkań jest pogłębienie rozumienia używanych przez każdą dyscyplinę pojęć i wytworzenie połączeń z innymi naukami – a więc pogłębienie samoświadomości każdej z dyscyplin oraz praca na rzecz jedności nauki jako aparatury opisującej wspólny nam wszystkim świat.

Równolegle prowadzimy refleksję, którą zamierzamy ugruntować i pogłębić, nad naturą rozpatrywanych przez nas kategorii i sposobem ich funkcjonowania. Zadajemy też pytanie o warunki prowadzenia badań interdyscyplinarnych, które otwiera dalsze ważne pytania: o naturę umysłu, języka i relacji język-rzeczywistość. Prowadzone przez nas badania rzucają światło na te fundamentalne kwestie. 

Siedziba
Siedziba: Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego, 01-815 Warszawa, ul. Dewajtis 5

Rada Programowa
dr hab. Janina Buczkowska (WFCh UKSW); prof. dr hab. Teresa Dobrzyńska (IBL PAN), prof. dr hab. Bogusław Dopart (WP UJ), dr hab. Anna Kozłowska (WNH UKSW), dr Corinne Fournier Kiss (Uniwersytet w Bernie), prof. dr hab. Siergiej Gindin (Uniwersytet Humanistyczny, Moskwa), dr hab. Jacek Kopciński (WNH UKSW), dr hab. Marek Kowalski (WMP UKSW), prof. dr hab. Anna Lemańska (WFCh UKSW); prof. dr hab. Jarosław Ławski (UwB); prof. dr hab. Wiesław Macek (WMP UKSW), dr hab. Marcin Poręba (IF UW), ks. prof. dr hab. Jarosław Różański (WT UKSW); dr hab. Magdalena Saganiak (WNH UKSW) (przewodnicząca), dr Dominik Sulej; prof. dr hab. Marek Szydłowski (UJ), ks. dr hab. Paweł Tambor (KUL), dr hab. Marian Turzański (WMP UKSW); dr Mateusz Werner (WNH UKSW), prof. dr hab. Zofia Zarębianka (WP UJ)

Koordynacja/kierownicy
prof. UKSW dr hab. Marek Kowalski, dr hab. Anna Kozłowska, prof. UKSW dr hab. Magdalena Saganiak (kierownik projektu), dr Mateusz Werner

Rozpoczęliśmy także badania w nowym aspekcie:
Studia nad tożsamością narodową i europejską (język – kultura – świadomość – samostanowienie)

Ich celem jest uprawianie nauki o historii, literaturze i kulturze jako wytwarzanie więzi społecznych; przemyślenie wiedzy o przeszłości i teraźniejszości w celu wypracowania możliwych projektów przyszłości dla społeczeństwa; integracja wiedzy z różnych dziedzin w celu rozpoznania stanu współczesnych społeczeństw i wypracowanie propozycji ich rozwoju, także w aspekcie uczestnictwa we wspólnocie mieszkańców Europy; wprowadzenie do dyskursu społecznego nowych tematów i ujęć historii kultury narodowej, europejskiej i światowej, ukazanie narodowości (państwowości) jako sfery wyboru i propozycji rozwoju indywidualnego oraz społecznego.  

Tematyka: język, idee formujące myślenie o społeczeństwie i narodzie, "charakter narodowy", więzi społeczne i świadomość wspólnoty, koncepcje europejskości, koncepcje więzi z innymi kulturami, typy zróżnicowania wewnętrznego, strategie zachowań wobec różnicy, dysonansu i konfliktu, koncepcje podmiotowości, koncepcje wolności indywidualnej i zbiorowej, typy relacji jednostka-społeczeństwo, ethos poszczególnych zawodów i powołań w różnych krajach, formy tradycji i pamięci, rozumienie historii, typy religijności i duchowości, formy samostanowienia. 

Konferencje

W ramach prowadzonych przez nas badań odbyło się już w naszym uniwersytecie 7 konferencji i dwa sympozja, planowane są kolejne wydarzenia:

(1) Warszawa, 22-23 października 2009, Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego, I Interdyscyplinarna Konferencja Naukowa: "Medytacja. Sposób poznania, postawa intelektualna, gatunek dyskursu" (monografia z tej konferencji została opublikowana w Wydawnictwie UKSW w 2010 r. pod redakcją Teresy Kostkiewiczowej i Magdaleny Saganiak)

(2) Warszawa, 26-28 kwietnia 2012, UKSW, II Interdyscyplinarna Konferencja Naukowa "Nieskończoność w refleksji człowieka (teologia, filozofia, duchowość, nauka, kultura, sztuka)" (monografia opublikowana pod redakcją Magdaleny Saganiak, Anny Kozłowskiej i Dominika Suleja w 2017 r.)

(3) Warszawa, 18-20 kwietnia 2013, UKSW, III Interdyscyplinarna Konferencja Naukowa "Różnica – tożsamość – zmiana" 

(4) Warszawa, 24-26 kwietnia 2014 r., UKSW, IV Interdyscyplinarna Konferencja Naukowa "Byt – nicość – nihilizm" 

(5) Warszawa, 3-5 grudnia 2016, UKSW, V Interdyscyplinarna Konferencja Naukowa "Czas – przestrzeń – czasoprzestrzeń". 

(6) Warszawa, 8-9 grudnia 2016, UKSW, Sympozjum "Społeczeństwo polskie dziś – samoświadomość, uznanie, edukacja" (we współpracy z Narodowym Centrum Kultury)

(7) Warszawa, 2 grudnia 2017, VI Interdyscyplinarna konferencja "Odpowiedzialność za słowo w komunikacji literackiej" 

(8) Warszawa, 18-19 października 2018, UKSW, VII Międzynarodowa Interdyscyplinarna Konferencja "Podmiot – tożsamość, świadomość, niepodległość" 

(9) Warszawa, 16 stycznia 2020, Sympozjum "Dionizos – Apollo – Chrystus. Wokół idei Króla Rogera Karola Szymanowskiego i Jarosława Iwaszkiewicza" (we współpracy z Pracownią Historii Dramatu na Polonistyce UW)

(10) Warszawa, listopad 2022, UKSW, VIII Międzynarodowa Interdyscyplinarna Konferencja Naukowa "Doświadczenie" [planowana]

Seria wydawnicza

Powołana została seria wydawnicza "Interdyscyplinaria". W Wydawnictwie Naukowym UKSW opublikowaliśmy:

(1) Medytacja. Sposób poznania, postawa intelektualna, gatunek dyskursu, red. Teresa Kostkiewiczowa i Magdalena Saganiak, Wydawnictwo UKSW, Warszawa 2010 [jako zwiastun, jeszcze przed powołaniem serii]

(2) Nieskończoność. Badania interdyscyplinarne, red. Magdalena Saganiak, Anna Kozłowska, Dominik Sulej, Wydawnictwo Naukowe UKSW, Warszawa 2017

(3) Społeczeństwo polskie dziś. Samoświadomość – uznanie – edukacja, red. Magdalena Saganiak, Mateusz Werner, Magdalena Woźniewska-Działak, Łukasz Kucharczyk, Wydawnictwo Naukowe UKSW i Wydawnictwo NCK, Warszawa 2018

(4) Byt. Badania interdyscyplinarne. Studia pod redakcją Magdaleny Saganiak, Anny Kozłowskiej i Mateusza Wernera, Wydawnictwo Naukowe UKSW, Warszawa 2019

(5) Czasoprzestrzeń. Badania interdyscyplinarne, red. Magdalena Saganiak, Anna Kozłowska i Dominik Sulej, Wydawnictwo Naukowe UKSW, Warszawa 2020

W druku: 

(6) Odpowiedzialność za słowo, red. Magdalena Saganiak, Dominik Sulej, Szymon Kurpanik, Weronika Rychta, Wydawnictwo Naukowe UKSW, Warszawa 2021. 

W przygotowaniu:

(7) Podmiot – tożsamość, świadomość, niepodległość / Subject – Identity, Consciousness, Independence, red. Magdalena Saganiak (Wydział Nauk Humanistycznych UKSW), Marcin Poręba (Instytut Filozofii UW)

(8) Manfred Frank, Subjektivität und Selbstbewusstsein / Subjectivity and Selfconsciousness / Podmiotowość i świadomość siebie. Lecture in German with discussion in German, English and Polish, red. Magdalena Saganiak (Wydział Nauk Humanistycznych UKSW), Marcin Poręba (Instytut Filozofii UW) (wydanie wykładu wygłoszonego w UKSW). 

Dotychczas odbyte konferencje i spotkania robocze, w których łącznie wzięło udział około 150 uczonych z kilkudziesięciu ośrodków w kraju i za granicą, wyraźnie pokazały, że wyróżnione przez nas problemy budzą zainteresowania badaczy wielu dyscyplin. Mogą o nich rozmawiać przedstawiciele wszystkich dziedzin nauki, zwolennicy różnych poglądów filozoficznych i opcji światopoglądowych. W zaistniałej sytuacji poznawczej odnajdują wspólny rdzeń myśli, jasny i wyraźny dla wszystkich. Pojawiające się różnice w rozumieniu poszczególnych kategorii i problemów odczytują jako wzbogacenie ich rozumienia, które nie wywołuje konfliktu, lecz ożywia dialog.

Warszawa, 5 kwietnia 2021
Magdalena Saganiak